Microplastics in de Atlantische Oceaan: wat zegt de wetenschap?

Recent onderzoek in de Atlantische Oceaan toont aan dat de vervuiling door microplastics veel groter is dan gedacht. De deeltjes bevinden zich niet alleen aan de oppervlakte, maar zijn doorgedrongen tot diep in de waterkolom en zelfs de diepzee.

Een recente studie in Nature analyseerde 1.885 stations tussen 2014 en 2024 en toont dat microplastics in waterniveaus van milliliters tot duizenden deeltjes per kubieke meter voorkomen, met pieken van ±2.200 deeltjes/m³ in de bovenste 200 m van de Atlantische Oceaan (Buhhalko et al., 2025). Diep waters bereiken deze concentraties vaak honderden deeltjes, wat stress veroorzaakt voor diepe ecosysteemlagen.

Nog een baanbrekend onderzoek in Nature richt zich op nanoplastics (<1 µm) in de Noord-Atlantische waterkolom. Het toonde aan dat deze deeltjes tot 32 mg/m³ in de gemengde laag voorkomen, met totale massabijdragen aan plastics die de limieten van macro- en microplastics evenaren. Nanoplastics lijken de dominante fractie van plasticvervuiling in de oceaan te vormen (Yamashita et al., 2025).

Daarnaast bevestigt een meta-analyse dat micro- en nanoplastics de biologische koolstofkringloop beïnvloeden, waarbij nanoplastic massaal deelneemt aan transport en sedimentatieprocessen op honderden meters diepte (Buhhalko et al., 2025; Yamashita et al., 2025).

Waarom dit zorgwekkend is

Allereerst vormen microplastics een bedreiging voor het mariene leven. Dieren in de Atlantische Oceaan nemen deeltjes op via voeding en ademhaling, wat leidt tot weefselschade, hormonale verstoring en gedragsveranderingen (Prata et al., 2022). Bovendien wordt steeds meer wetenschappelijk bewijs verzameld dat menselijke blootstelling, bijvoorbeeld via visconsumptie, lucht of drinkwater, kan leiden tot ontstekingsreacties, neurotoxische effecten en zelfs metabole ziektes (Mason et al., 2018; Ganatra et al., 2025).

De gezondheid van kustbewoners wordt direct beïnvloed. Een studie gekoppeld aan de Amerikaanse Hartvereniging vond dat mensen die wonen nabij zwaar verontreinigd kustwater een verhoogd risico lopen op type 2-diabetes, coronaire hartziekten en beroertes (Ganatra et al., 2025).

Samenvatting

De Atlantische Oceaan blijkt sterker vervuild met micro- en nanoplastics dan gedacht van oppervlak tot diepte, met concentraties die mogelijk schadelijk zijn voor flora, fauna en mensen. Nieuwe studies benadrukken het ecologische en gezondheidsrisico, met acterend bewijs uit oceanografisch onderzoek en menselijke epidemiologie. Deze bevindingen versterken de roep om beleid, bewustwording en innovatie om microplasticvervuiling tegen te gaan.

Literatuurlijst

Buhhalko, N., Kuddithamby, G., Vianello, A., Rotander, A., Vidal-Liñán, L., Beiras, R., … Almeda, R. (2025). Microplastics (10 µm–5 mm) in European Atlantic Coastal Waters. Environmental Advances, 21, 100644. https://doi.org/10.1016/j.envadv.2025.100644

Ganatra, S., et al. (2025). Microplastics exposure linked to heightened cardiometabolic disease risk in coastal populations. Journal of the American Heart Association. Advance online publication.

Mason, S. A., Welch, V., & Neratko, J. (2018). Study of microplastics in seafood and implications for human health. Environmental Science & Technology, 52(6), 3248–3260. https://doi.org/10.1021/acs.est.7b04080

Prata, J. C., da Costa, J. P., Lopes, I., et al. (2022). Effects of microplastics on fish and humans: A review. Frontiers in Environmental Science, 10, 827289. https://doi.org/10.3389/fenvs.2022.827289

Yamashita, R., et al. (2025). Nanoplastic concentrations across the North Atlantic water column. Nature. Advance online publication.